موقعیت و فراوانی فصلی مسیرهای چرخندی در ترسالی های غرب میانی ایران

Authors

منصور جعفربیگلو

فرامرز خوش اخلاق

روح ا... اوجی

abstract

مطالعة انجام شده بر روی 66 سامانه چرخندی در دوره های ترسالی غرب میانی ایران (2003-1973) نشان داد که مراکز چرخندزایی مدیترانه، سودان و دریای سرخ و نیز بین النهرین در ترسالی های شدید منطقه، به شدت فعال اند و بیشترین نقش را در بارش های دوره مرطوب منطقه ایفا می کنند. به طور کلی، سامانه های مذکور با توجه به الگوهای همدیدی حاکم، از سه مسیر عمدة زیر وارد منطقه می شوند: الف) از مناطق چرخند زایی غرب و مرکز مدیترانه و نیز شمال قبرس در ترکیه که به سمت شمال شرق حرکت می کنند و غالباً با تقویت در شرق دریای خزر به طرف دریاچه آرال ادامه مسیر می دهند. ب) از منطقه چرخندزایی قبرس و شمال بین النهرین شروع می شوند و با جهت شمال شرقی ـ جنوب غربی به طرف منطقه مورد مطالعه در شرق زاگرس کشیده می شوند. ج) از قبرس و نیمة شمالی دریای سرخ و بین النهرین به طرف شمال خلیج فارس حرکت می کنند و با عبور از زاگرس به طرف شمال شرق و گاهی اوقات به جنوب شرق ایران کشیده می شوند. تعداد چرخند ها و نیز مسیرهای چرخندی فصل پاییز به علت وجود وردش در عقب نشینی کمربند پرفشار جنب حاره دارای وردایی زیادی است. چرخند های فصل زمستان دارای عمر طولانی تری نسبت به فصول دیگر و نیز فشار مرکزی کمتری در مقایسه با پاییز و فشار بالاتری در مقایسه با فصل بهار هستند. چرخند های این فصل عمدتاً به علت غلبة حالت دینامیکی ـ علاوه بر شرایط پیش گفته ـ دارای جابه جایی بیشتری نیز هستند. اگرچه پراکندگی تقریباً زیادی در مسیرهای چرخندی بهار مشاهده می شود ولی دو مسیر مشخص شده در فصل زمستان با کمی تغییر در این فصل نیز مشاهده می شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

موقعیت و فراوانی فصلی مسیرهای چرخندی در ترسالی‌های غرب میانی ایران

مطالعة انجام شده بر روی 66 سامانه چرخندی در دوره‌های ترسالی غرب میانی ایران (2003-1973) نشان داد که مراکز چرخندزایی مدیترانه، سودان و دریای سرخ و نیز بین‌النهرین در ترسالی‌های شدید منطقه، به شدت فعال‌اند و بیشترین نقش را در بارش‌های دوره مرطوب منطقه ایفا می‌کنند. به‌طور کلی، سامانه‌های مذکور با توجه به الگوهای همدیدی حاکم، از سه مسیر عمدة زیر وارد منطقه می‌شوند: الف) از مناطق چرخند‌زایی غرب و...

full text

بررسی و ارتباط خشکسالی و ترسالی های غرب ایران با الگوهای سینوپتیکی جو

الگوهای سینوپتیکی جو عامل اصلی توزیع زمانی و مکانی بارش می‌باشد. خشکسالی یکی از بلایای طبیعی است که هر ساله خسارات فراوانی به بار می‌آورد. این پدیده در نتیجه ناهنجارهای شدید و مکرر زمانی- مکانی در الگوهای گردش جوی به‌وجود می‌آید. از این رو، مطالعه و شناسایی الگوهای سینوپتیکی پدیده مذکور ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در این مطالعه، ابتدا بارش‌های سالانه ۱۷ ایستگاه منتخب در غرب کشور استاندارد زمانی ش...

full text

پهنه بندی احتمال وقوع خشکسالی‌ها و ترسالی های شمال غرب ایران

در پژوهش حاضر تلاش شده که با استفاده از داده­های بارش ماهانه 55 ایستگاه واقع در شمال غرب ایران با حداقل پیشینه آماری 20 ساله (2005- 1986)، احتمال وقوع و دوره بازگشت خشکسالی­ها و ترسالی های منطقه مورد پایش و پهنه بندی قرار گیرد. در این راستا، ابتدا با استفاده از شاخص استاندارد شده بارش ()، خشکسالی­ها و ترسالی­های منطقه در 8 بازه تعریف شده، مورد ارزیابی قرار گرفت. با در نظر گرفتن هر هشت بازه به ع...

full text

الگوهای همدید خشکسالی و ترسالی زمستانه در جنوب غرب ایران

خشکسالی یکی از مخاطرات طبیعی است، که در بیشتر نقاط جهان اتفاق می افتد ولی نمود آن در مناطق خشک و نیمه خشک بیشتر است. هدف این مطالعه، بررسی پدیده خشکسالی و شناخت الگوهای همدیدی مؤثر بر رخداد آن و مقایسه با شرایط ترسالی است. بدین منظور داده های روزانه و ماهانه بارش طی یک دوره آماری مشترک 20 ساله (2008- 1989)، برای 20 ایستگاه در جنوب غرب ایران، از سازمان هواشناسی دریافت و با روشهای آماری از جمله ش...

full text

بررسی توزیع مکانی بارندگی فصلی و سالانه در غرب ایران

در این پژوهش توزیع مکانی بارندگی سالانه و فصلی در منطقه کوهستانی غرب ایران با استفاده از داده‌های 170 ایستگاه هواشناسی پراکنده در سطح منطقه در دوره آماری 00/1999- 66/1965 مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین چگونگی توزیع بارندگی در طی سال با استفاده از نمایه تمرکز بارندگی محاسبه و تفاوت‌های مکانی بررسی گردید. نتیجه این پژوهش نشان داد که رژیم بارندگی بخش‌های شمالی کشور با بیشینه بارندگی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشهای جغرافیای طبیعی

Publisher: مؤسسه جغرافیا

ISSN 2008-630X

volume 41

issue 68 2010

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023